Akor Tanımı ve Oluşumu
İki veya daha fazla notanın aynı anda çalınmasıyla oluşan ses kümelerine akor denir. Modern müzikte daha çok üç ya da daha fazla sesin bir araya getirdiği akorlar kullanılır.
Bu tanımdan da anlaşılacağı üzere, "akor" kavramı ile "dizi" ve "aralık" kavramları arasında güçlü bir ilişki vardır. Seslerin derecelerine göre sıralanmasına dizi diyoruz.
Bir müzik partisyonu belli kalıplar üzerine kurularak dizilir, bu dizilen notalar topluluğuna gam denir. Gamları da "Major ve Minor" gamlar olmak üzere belli başlı iki kalıp üzerinden inceleyebliliriz.
Major Gam: 2 Tam - 1 Yarım - 3 Tam - 1 Yarım>
Minor Gam: 1 Tam - 1 Yarım - 2 Tam - 1 Yarım - 2 Tam
Örneğin C (Do Major) dizisini ele alalım ve major kalıp üzerinde inceleyelim;
C(Do) D(Re) E(Mi) F(Fa) G(Sol) A(La) B(Si) C(Do)
Bu dizideki herhangi bir sesten başlayıp, komşu sesleri atlayarak(üçlü aralıklar oluşturarak), elde edilecek sesleri aynı anda kullanarak, dizinin her bir sesi üzerine yukarıdaki tanıma uygun akorlar oluşturulabilir.
Örnek: Başlangıç sesi C(Do) olsun, C(Do) dizisi üzerinde birer ses atlayarak birer üçlü oluşturduğumda, aşağıdaki akorları elde etmiş olacağım;
1. Akor: C(Do) Major: C(Do) - E(Mi) - G(Sol)
2. Akor: D(Re) Minor: D(Re) - F(Fa) - A(La)
3. Akor: E(Mi) Minor: E(Mi) - G(Sol) - B(Si)
4. Akor: F(Fa) Major: F(Fa) - A(La) - C(Do)
5. Akor: G(Sol) Major: G(Sol) - B(Si) - D(Re)
Görüldüğü üzere C(Do) Major dizisinde herhangi bir ses üzerine üçlüler çıkarak, bu diziye ait 5 akoru bulduk. Bu akorların içerdiği tüm notalar C(Do) Major tonundadır.
Dizilerdeki tüm akorlar bu şekilde belli kalıplar yardımıyla elde edilir, biz burada Major kalıbı kullandık. Diğer temel kalıplar şunlardır; "Minor" kalıp, "Eksiltilmiş (diminished)" kalıp ve "Arttırılmış (augmented)" kalıp.
Kısaca diğer dizi ve kalıplardan da bahsedelim;
Major Akor
Major akorlar, major dizinin 1, 3 ve 5. seslerinden oluşur
C(Do) Major:
C(Do) - E(Mi) - G(Sol) seslerinden oluşur
Minor Akor
Minor akorlar, Major dizinin 1, ♭3 ve 5. seslerinden oluşur. ♭3; dizinin 3. sesinin yarım ses pes(bemol) çalınmasıyla oluşur.
C(Do) Minor:
C(Do) - Eb(Mi Bemol) - G(Sol) seslerinden oluşur.
C(Do) Diminished:
C(Do) - Eb(Mi Bemol) - Gb(Sol Bemol) seslerinden oluşur.
Diminished Akor
Diminished(Eksiltilmiş) akorlar, Major dizinin 1, ♭3 ve ♭5. seslerinden oluşur. ♭3 ve b5; dizinin 3. ve 5. sesinin yarım ses pes(bemol) çalınmasıyla oluşur.
Augmented Akor
Augmented(Arttırılmış) akorlar, Major dizinin 1, 3 ve #5. seslerinden oluşur. #5; dizinin 5. sesinin yarım ses tiz(diyez) çalınmasıyla oluşur.
C(Do) Augmented:
C(Do) - E(Mi) - G#(Sol Diyez) seslerinden oluşur.
Bu yöntemleri birleştirince, tonu belli olan bir şarkının akorlarını bulmak için bazı şemalar ortaya çıkmıştır, yukarıdaki "Akor Bul" aracı da, bu şemaları baz alarak çalışmaktadır.
Tonunu bildiğiniz bir şarkının, hangi akorlardan oluşabileceğini bu araç sayesinde bulabilirsiniz.
Gitar Bakımı ve Onarımı: Gitarın Bakımının Nasıl Yapılacağı, Tellerin Değiştirilmesi ve Gitarın Onarımı Hakkında İpuçları
Gitar, düzenli bakım ve dikkatli kullanım gerektiren hassas bir enstrümandır. Gitarın iyi bir durumda kalması, hem çalma deneyimini artırır hem de enstrümanın ömrünü uzatır. İşte gitar bakımının temelleri ve bazı yaygın onarım ipuçları:
Gitar Bakımı
Gitarın genel bakımını sağlamak için şu ipuçlarını göz önünde bulundurun:
- Gitarı Temiz Tutun: Her çalmadan sonra gitarınızı mikrofiber bir bezle temizleyin. Özellikle klavyede biriken toz ve kirleri düzenli olarak temizlemek önemlidir.
- Tellerin Temizliği: Tellerde biriken yağ ve kir ses kalitesini etkiler. Her kullanımdan sonra telleri silmek, tellerin ömrünü uzatır.
- Gitarı Nemden ve Sıcaktan Koruyun: Gitarın ahşap yapısı, neme ve aşırı sıcaklığa karşı hassastır. Gitarı aşırı nemden ve ani sıcaklık değişikliklerinden koruyun.
Tellerin Değiştirilmesi
Teller, zamanla ses kalitesini kaybeder ve değiştirilmesi gerekir. İşte telleri değiştirmenin adımları:
- Eski Telleri Çıkarın: Tel sarıcı veya elle, telleri gevşeterek çıkarın. Tüm telleri bir anda çıkarmak yerine, birer birer değiştirmeniz önerilir.
- Klavyeyi Temizleyin: Teller çıkarıldıktan sonra klavyeyi ve köprüyü temizleyin.
- Yeni Telleri Takın: Telleri köprüden başlayarak takın ve akort mandallarına sarın. Telleri aşırı germemeye dikkat edin.
- Akort Yapın: Tüm teller takıldıktan sonra gitarı akort edin ve tellerin esnemesini bekleyin. Teller oturduktan sonra tekrar akort yapın.
Gitar Onarımı İpuçları
Gitarınızda karşılaşabileceğiniz bazı yaygın sorunlar ve çözümleri:
- Cızırdayan Teller: Tel yüksekliğini artırarak veya perdelerdeki sorunları düzelterek çözebilirsiniz.
- Kırık Eşik: Kırık bir eşiği değiştirmek, gitarın intonasyonunu ve çalınabilirliğini iyileştirir.
- Gevşek Gitar Tuning Mandalları: Gevşek tuning mandallarını sıkmak, gitarın akort stabilitesini artırır.
- Bozuk Elektronik: Elektrik gitarlarında, potansiyometre veya jak soketi gibi parçaların değişimi gerekebilir.
Sonuç
Gitarın düzenli bakımı, çalma deneyimini artırırken enstrümanın ömrünü uzatır. Tellerin düzenli olarak değiştirilmesi ve gitarın temiz tutulması önemlidir. Ayrıca, gitar onarımı hakkında temel bilgilere sahip olmak, küçük sorunları çözmek için faydalıdır.
Bu yazıdaki bilgiler, çeşitli chat robotların ilgili sorulara verdikleri cevaplardan oluşturulmuştur.